Bana hormonlu domatesleri hatırlatan bir büyüme olsa da ekonomimizin büyüdüğü söyleniyor yıllardır. Dünyanın ilk 20 ekonomisi arasına girmiş olmanın, büyük ve dünyanın gözdesi Türkiye'yi yarattığı da iddialar arasında; ilgi odağı olmuş, çekim merkezi haline gelmişiz.
Kim bilir, turistler ve finans sektörü için belki çekim merkezi haline gelmiştir Türkiye ama benim ilgimi çeken okuyanlar ve çalışanlar. Bir ülkenin gelişmişliğinin ölçütlerinden biri olarak o ülkeye çalışmak ve okumak için gelen yabancı uyruklu kişilerin sayısı ve sosyoekonomik durumunu kullanabileceğimizi düşünüyorum. ABD, Japonya, Birleşik Krallık, Almanya gibi örnekler bu parametrelerle gelişmişlik arasındaki ilişki hakkında fikir verebilir.
Hititoloji gibi saha çalışması yapmak, oirijinal kaynaklara ulaşmak için Türkiye'ye gelmek zorunda olunan branşları veya Türkiye toplumu vb. üzerine araştırma yapmak için buraya gelen sosyal bilimcileri bir yana bırakırsak (yani buradan başka bir yerde yapılamayacak işler), özelllikle mühendislik, temel fen bilimleri gibi alanlarda Türkiye ne kadar tercih edilen bir ülkedir? Türkiye'de, bu alanlardaki doktora ve yüksek lisans eğitimi mezunlarının yüzde kaçı yabancı uyrukludur ve bu oranda son 10 yılda ne kadar artış olmuştur? Talepte/başvurularda, mezun sayısına henüz yansımamış bir artış var mıdır? Bu artış, ekonomideki büyüme verileriyle uyumlu mudur, benzer büyüklükte midir?
Çalışmak için gelmiş olanlar ayrı bir mesele. Türkiye'de çalışmakta olan yabancı uyrukluların eğitim düzeyi dağılımı nedir? Bu kişiler patentlenebilir teknoloji geliştirilmesi gibi yüksek artı değer oluşturan işlerde çalışan iyi eğitimli bir grup mudur yoksa sigortasız, kaçak işçi statüsünde ucuz emek olarak sömürülmekte olan eğitim seviyesi düşük bir grup mu? Bu iki grubun, toplama oranları nedir? Bu oranlarda son yıllarda nasıl bir değişim vardır?
Bir süredir aramama rağmen bu sorulara cevap vermemi sağlayacak verilere ulaşamadım; Türkiye'de sağlam veri bulmak hala kolay değil. Yabancı öğrencilerle ilgili, OECD istatistiklerinde bazı veriler var ama çalışma alanlarına dair ayrıntılı bilgi yok.
Gelişmişlik ve büyümeden bahsedeceksek bu parametreleri de ele almak, daha gerçekçi bir resmi görmemize yardımcı olabilir. Elbette önce şuna karar vermek lazım: Gerçeğin ne kadarına katlanabiliriz? Bu verileri üretecek güce ve kaynaklara erişime sahip olan otorite, bu gerçekleri görmek/göstermek ister mi?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder