BP petrol sızıntısı üzerine

BP'nin aylarca sızdıran kuyusundan yayılan petrole dair hesaplar henüz kesinleşmese de netlik kazanmaya başladı. Amerikan Ulusual Okyanus ve Atmosfer İdaresi'nin [National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA)] sitesinde yayınlanan verilerin grafik haline getirilmiş şekli şöyle:

(Grafiği orijinal boyutunda görmek için tıklayınız)



Bu tabloda dikkatimi çeken ise BP'nin bolca para döktüğü, petrolü küçük damlacıklar haline getirmeyi amaçlayan dağıtıcı maddelerin (dispersant) sıkılması işlemi toplamın yalnızca %8'iyle başedilmesini sağlayabilmiş. Bu şekilde kalın bir yağ tabakası halinde görünüp insanların dikkatini çekmesi engellenen petrol ise aslında hala doğada. Petrolü parçalayarak enerji elde eden bakterilerin daha küçük damlacıklar haline gelen bu kısmı hızla yok etmesi bekleniyor, yani yok etme kısmı yine doğaya bırakılmış oluyor.

Doğaya zarar vermediklerine dair raporları olsa da bu dağıtıcıların bugüne kadar bu miktarlarda hiçbir zaman kullanılmadığı bir gerçek. Farmakolojinin temel kurallarındandır, etki doza bağlıdır, doz arttıkça maddenin zehirli-zararlı olma ihtimali artar (günde 15 litreden fazla tüketirseniz su bile zehirli olabilir!). Dağıtıcılar bu miktarda kullanıldıklarında doğada kimyasal olarak yıkılacaklar mı, bu ne kadar zaman alacak, insanların da besin olarak kullandığı canlıların vücudunda depolanacaklar mı sorularına bir cevabımız yok aslında.

Bakterilere sağladıkları cennet ise apayrı bir konu. Belli bir hızla gerçekleşmesi beklenecek olan yağın bakterilerle parçalanması işlemi bu kimyasalların marifeti olan küçük damlacıklar sayesinde çok daha hızlı meydana gelecek. Doğa petrolden, BP petrolün tespit edilmesinin etkilerinden daha çabuk kurtulmuş olacak ama burada da bir problem var. Belli bölgelerde bu bakterilerin besin (petrol) bolluğu nedeniyle hızla üremesi söz konusu olacak, bu çok sayıdaki bakterinin petrolü yıkarken sudaki oksijeni hızla tüketmesi ihtimali çok büyük. Küresel ısınmanın da etkisiyle okyanus sularının tabakalanması daha keskin hale geldiği, birbirine karışmaları yavaşladığı için bu bölgeler uzun süre oksijenden fakir-oksijensiz kalabilir. Bunun sonucu suyun o kısmının canlılar için yaşanamaz hale gelmesi ve uzun süre öyle kalması. Bunun olup olmayacağını görmek içinse beklemekten başka şansımız yok, önlemek için ise hiçbir metoda sahip değiliz.

BP, çok şey yapıyor gibi görünmek uğruna bolca para harcayıp, tonlarca kimyasalı (petrolün szdığı yetmezmiş gibi) okyanusa sıktı ama elde edilen sonuç bu zararlı olması muhtemel macerayı makul ve mazur göstermeye yetmiyor bence. Kamuoyuna güzel bir şov oldu, boş duruyor görünmediler ama sonuç? Şimdilik sıfır, ileride zarara girmemiz de mümkün.